celali takvimi ne demek?

Celali Takvimi

Celali Takvimi, 1079 yılında Büyük Selçuklu İmparatoru Celaleddin Melikşah tarafından dönemin ünlü matematikçi ve astronomu Ömer Hayyam başkanlığındaki bir heyete hazırlatılan bir takvimdir. Güneş esaslı bir takvimdir ve temel amacı, tarımsal faaliyetleri düzenlemek ve vergi toplama işlemlerini kolaylaştırmaktır.

Özellikleri:

• Güneş Esaslı: Celali Takvimi, bir yılı Güneş'in hareketlerine göre belirler. Bu nedenle tropikal bir takvimdir.
• Başlangıç Yılı: Hicri takvime göre 471 yılı olan, 15 Mart 1079 tarihini başlangıç kabul eder. Bu tarih, Nevruz Bayramı'na denk gelir.
• Yıl Uzunluğu: Bir yıl, yaklaşık 365 gün 5 saat 48 dakika 46 saniye sürer. Bu, günümüzdeki Gregoryen takvimine oldukça yakındır.
• Aylar: Celali Takvimi'nde aylar, mevsimlere göre düzenlenmiştir ve genellikle 30 veya 31 gün sürer. Ancak, son ay (İspendermez) bazen 29 gün sürerek artık yıllar oluşturulur.
• Kullanım Alanları: Özellikle Selçuklu İmparatorluğu ve daha sonraki dönemlerde Türk-İslam devletleri tarafından kullanılmıştır. Özellikle tarım ve mali işlerde büyük kolaylık sağlamıştır.
• Gregoryen Takvimi ile İlişkisi: Celali Takvimi, Gregoryen takviminden daha hassas bir Güneş takvimidir. Günümüzde kullanılan Gregoryen takviminin kökeninde Celali Takvimi'nin de etkisi olduğu düşünülmektedir.
• Önemi: Bilim tarihi açısından önemlidir çünkü döneminin en gelişmiş astronomik gözlemlerine dayanarak hazırlanmıştır. Ayrıca, İslam dünyası'nda takvim biliminin ne kadar ileri olduğunu gösteren önemli bir örnektir.